دانشنامه مشاهیر نی‌ریز

شرح احوال و زندگانی ام سلمه بیگم
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » ام سلمه بیگم(ملقب به دعا) »
      ام ‏سلمه بیگم ملقب به دعا، دختر سید قطب‏ الدین محمد نیریزى و نوه دخترى شیخ على ‏نقى اصطهباناتى، از زنان بزرگ، دانشمند و اهل عرفان که در سده دوازدهم هجرى قمرى مى ‏زیسته است.      وى با توجه به مطالبى که در مقدّمه جامع الکلیات آورده، مى ‏بایست در سال 1143 ه . ق. در شیراز ولادت یافته باشد. امّ‏ سلمه در 1158 ه . ق. نزد پدرش به فراگیرى علوم و معارف دینى و عرفانى پرداخت...

شرح احوال و زندگانی سید جلال الدین عبدلله بن قطب الدین محمد حسینی
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » خاندان سید جلال الدین عبدالله حسینی » خاندان سید قطب الدین محمد حسینی » سید جلال الدین عبدالله بن قطب الدین محمد حسینی »
      وى از عالمان و عارفان سده هشتم و نهم هجرى قمرى بود.      سیدجلال الدین در شیراز به دنیا آمد و در همانجا نشو و نما یافت. تاریخ دقیق ولادت او دانسته نیست امّا با توجه به شرح احوالش مى‏ بایست در اواسط سده 8 ه . ق. ولادت یافته باشد. او علوم و معارف دینى را نزد پدرش و دیگر عالمان و دانشمندان آن زمان به انجام رساند.      سیدجلال ‏الدین و دو برادرش احمد و محمد، در...

فصل الخطاب(اثرسید قطب الدین محمد حسینی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی » آثار سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی »
 فصل الخطاب: نام دیگر آن حکمه العلویه و ملقب به «حکمه العارفین» است. این اثر قصیده ‏اى تائیه، بیش از شش هزار بیت عربى، آمیخته به نثر در یک مقدمه، سیزده تحمید و یک خاتمه است. موضوع آن، توحید، وحدت وجود، رد و انکار وحدت عددى، نفى اشتراک لفظى و معنوى، انتقاد شدید از فلاسفه و نادرست شمردن روش و آثار آنان است. در این باره در بخش قبل به تفصیل بحث شد. قطب ‏الدین به احتمال این...

منهج التحریر(اثرسید قطب الدین محمد حسینی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی » آثار سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی »
 منهج التحریر: منظومه ‏اى عرفانى است به فارسى بر وزن مخزن‏ الاسرار نظامى در توحید حق تعالى.      این منظومه ناقص است و با وجودِ نسخ متعدد، نسخه کاملى از آن در دست نیست.   بسم الله الرحمن الرحیم   ربط هویات به هوى قدیم                        حمدبه هوئى است که بالذات هوست   هوى هو اللّه احدى هوى اوست                       هوى غنى صمد لم یلد   واحد لم یولد بى‏ضدّ و ندّ                                  هوى مجید احدى صمد   وحدت او...

صفیر العارفین(اثرسید قطب الدین محمد حسینی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی » آثار سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی »
 صفیرالعارفین: قصیده ‏اى است عرفانى درباره عشق که ضمیمه قصیده عشقیه ـ در فاصله اشاره هفتم و هشتم ـ آمده است. قطب‏ الدین در قصیده عشقیه ـ قبل از صفیرالعارفین ـ اشاره کرده است که صفیرالعارفین را در هنگام بیخودى و سکر در عشق حق و در حال جذبه الهى سروده است. لذا با توجه به تاریخ به نظم در آوردن قصیده عشقیه ـ در سال 1145 ه . ق. ـ مى‏ بایست صفیرالعارفین را اندکى پیش از...

شرح احوال و زندگانى میرزا احمد نیریزى و جایگاه او در خوشنویسى قلم نسخ
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » میرزا احمد نیریزی(فرزند شمس الدین محمد) »
      میرزا احمد در نیریز در محلّه سادات ولادت یافت . تاریخ تولد او دانسته نیست، امّا با توجه به آثار موجودِ او که برخى متعلق به اواخر سده یازدهم هجرى قمرى است، مى ‏توان ولادت او را در نیمه دوم سده یازدهم حدس زد. برخى تولد او را در 1067 ه . ق. گفته ‏اند که البته مأخذى براى آن ذکر نشده است.      نام پدر او را «ملاعلى‏ اکبر» و «میرزا شمس على» نیز گفته ‏اند. استاد...

کنز الحکمه(اثرسید قطب الدین محمد حسینی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی » آثار سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی »
کنزالحکمه: منظومه تائیه بر وزن فصل الخطاب که در ادامه آن آمده است. این قصیده شامل هفت مقدّمه و هجده بصائر و موضوع آن نیز همان موضوعات فصل الخطاب است که پیش از این به تفصیل درباره آن بحث شد. عنوان کنزالحکمه را بنده در این منظومه نیافتم، امّا چون بسیارى از منابع آن را کنزالحکمه نامیده ‏اند، ما نیز، تحت این عنوان از آن نام مى‏ بریم. ضمنا باید یادآور شویم که شباهت بسیار آن از نظر...

شرح احوال و زندگانی نورالدین محمد بن سید جلال الدین عبداللّه حسینى
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » خاندان سید جلال الدین عبدالله حسینی » خاندان سید نورالدین محمد حسینی » نورالدین محمد بن سید جلال الدین عبدالله حسینی »
دانسته‌های ما درباره نورالدین محمد منحصر است به گزارش مختصری که ابن حجر عسقلانی در کتاب الدررالکامنه به دست داده و نیز ابن جزری نیز در مشیخه جنید از او یادکرده است. اطلاعات اندکی نیز درباره او در کتاب تذکره هزار مزار و ضوءاللامع سخاوی موجود است. نورالدین محمد برادر کوچک‌تر قطب‌الدین محمد بود. او در شیراز ولادت یافت و در همان‌جا بالید. وی در شیراز نزد علی بن مبارک شاه حدیث شنید و از جنید بلیانی اجازه...

شرح احوال و زندگانی سید جلال الدین عبدالله حسینی فسیرجانی(به همراه شجره نامه نوادگان)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » خاندان سید جلال الدین عبدالله حسینی »
      جلال الدین عبداللّه فسیرجانى، فرزند قطب الدین محمد و نوه سید عبداللّه مکرانى بود. وى در فسیرجان ولادت یافت و به همین سبب به او نسبت فسیرجانى داده ‏اند. جلال الدین عبداللّه به شیراز هجرت کرد و در آنجا به تعلیم و تدریس پرداخت و ظاهرا در همانجا در سده هشتم هجرى قمرى وفات یافت و در مصلاّى شیراز به خاک سپرده شد.     از میان فرزندان جلال الدین عبداللّه، فقط نام دو تن از آنان بر...

شرح احوال و زندگانی میر شهاب الدین نیریزی(به همراه شجره نامه)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » میر شهاب الدین نیریزی »
     میرشهاب ‏الدین نیریزى فرزند نورالدین، فیلسوف فاضل، عالم عارف، فقیه و خوشنویس توانا که در سده 13 و اوایل سده 14 ه . ق. مى‏زیسته است. وى از نوادگان سیدقطب‏الدین نیریزى، عارف و عالم مشهور سلسله ذهبیه بود. شجره‏نامه او به خط خودش در بخش پیوست این کتاب آورده شده است. در برخى منابع، از او با عنوان «سید شهاب الدین شیرازى» یاد شده است .     القاب و عناوین بسیارى به وى نسبت داده‏اند و او را،...